УИХ-ын сонгуулийн 13 дугаар тойргоос сонгогдсон Ж.Эрдэнэбат өнгөрсөн пүрэв гаригийн чуулганы хуралдааны үеэр гишүүний тангараг өргөлөө. Энэ чуулганд Ерөнхийлөгч Х.Баттулга оролцож, байр сууриа илэрхийлсэн. Ерөнхийлөгчийн хувьд хаврын чуулганы нээлтэд оролцож үг хэлнэ гэж байсан ч хойшлуулсан. Харин Ж.Эрдэнэбатыг бүрэн эрхээ баталгаажуулахад орж ирж, нэлээд ширүүхэн байр, суурь илэрхийлсэн нь улс төрийн хүрээнд анхаарал татав. Ерөнхийлөгч “Хариуцлагыг өөрөө ухамсарлах хэмжээний албан тушаал хашиж байсан хүн учраас би зориуд үг хэлж байна. Холбогдоод байгаа эрүүгийн хэрэг нь шүүхээр шийдэгдээгүй байхад яаран сандран тангараг өргөх хэрэг байна уу” гэв. Мөн АН-ын бүлэг Ж.Эрдэнэбатыг тангараг өргөхийг нь эсэргүүцэж, чуулганы хуралдааныг орхиж гарсан. Ийм амаргүй, уур амьсгал дунд Ж.Эрдэнэбат гишүүний тангаргаа өргөсөн. Уур амьсгал амаргүй байсан ч гишүүний тангараг өргөх процесс хуулийн хувьд асуудалгүй гэдгийг УИХ-ын дарга Г.Занданшатар тодотгож байсан юм.
Ж.Эрдэнэбатыг өнгөрсөн сонгуулийн сурталчилгааных нь хугацаанд хуулийн байгууллагаас баривчлан саатуулсан. Улмаар 2020 оны парламентын сонгуулиар сонгогчдын олонхийн санал авч, СЕХ-ноос УИХ-ын гишүүнээр сонгогдсонд тооцох тогтоол гаргасан ч түүнийг суллаагүй. Шүүн таслах ажиллагаа үргэлжилж албан тушаалын эрх мэдлээ хэтрүүлсэн хэргээр Сүхбаатар дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхээс түүнд зургаан жилийн хорих ял оноосон.
Энэхүү шийдвэр нь улс төрийн хүрээнд маргаан талцлыг олонтаа дагуулсан. Олон улсын парламентын холбооноос гэхэд “УИХ-ын гишүүний халдашгүй байдалд халдсан, хүний эрхийг зөрчсөн ноцтой үр дагаврыг дагуулсан” гэдэг сануулгыг манай парламентад өгч, хэрэг нээгээд байв.
Улмаар Ж.Эрдэнэбат есөн сар хоригдож , энэ сарын 3-нд Дээд шүүхийн шийдвэрээр суллагдлаа. Харин шүүхээс хэргийг нь прокурорын шатанд буцаасан юм. Тиймээс Ж.Эрдэнэбат Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны Дэгийн тухай хуулийн 22.7-д Анхдугаар чуулганы нээлтийн ажиллагаанд оролцож амжаагүй гишүүн өөрийн оролцсон анхны хуралдаанд тангараг өргөнө гэсэн зохицуулалтын дагуу хаврын чуулганы нээлтэд оролцож, улмаар пүрэв гаригт тангараг өргөж гишүүний бүрэн эрхээ баталгаажуулаад байна.
Харин Ж.Эрдэнэбатын холбогдсон хэргийг Дээд шүүхээс прокурорын байгууллагад шилжүүлээд байгаа билээ. Одоо Ж.Эрдэнэбатыг буруутай гэж үзвэл УИХ-ын гишүүний бүрэн эрх баталгаажсан учраас прокурорын байгууллага шалгахдаа УИХ-д саналаа оруулна гэсэн үг. Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуулийн 9.1-д гэмт үйлдлийнх нь явцад, эсхүл гэмт хэргийн газарт нотлох баримттай нь баривчилж, улмаар бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэх тухай саналыг Улсын ерөнхий прокурор Улсын Их Хуралд оруулсан бол УИХ шийдвэрлэхээр заасан билээ. Тэгэхээр цаашид Ж.Эрдэнэбат гишүүний асуудлыг прокурор хуулийн дагуу УИХ-д оруулж ирэх болов уу.
Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин
Т.Батсайхан
